Choroba zwyrodnieniowa stawów inaczej określana jest jako osteoartoza. To wolno postępujące schorzenie układu kostno-stawowego. Obejmuje stawy rąk, kolan, bioder oraz kręgosłupa. To najczęstsza choroba obejmująca swym zasięgiem ściany. Znajduje się również na liście chorób, które są wiodącymi spośród pozostałych, prowadzących do niepełnosprawności w starszych grupach wiekowych.
Czynniki ryzyka jej rozwoju to przede wszystkim otyłość, predyspozycje rodzinne, wiek, przebyte urazy, nieprawidłowa budowa stawów a także praca fizyczna, w której stawy narażone są na spore obciążenia. Częściej występuje u kobiet. Powoduje bóle, trzeszczenia oraz ograniczenie ruchomości stawów. Zmiany patologiczne obejmują chrząstkę stawową oraz warstwę podchrzęstną stawów.
W początkowym okresie choroby dochodzi do obrzęku chrząstki stawowej. Następnie pojawiają się zmiany w strukturze kolagenu, zwiększona synteza proteoglikanu oraz zwiększone uwalnianie enzymów degradujących chrząstkę a także podwyższona zawartość wody w chrząstce. W konsekwencji chrząstka staje się cieńsza i słabsza, a następnie pojawiają się w niej pęknięcia i szczeliny. Płyn stawowy może przenikać do tkanki kostnej, a w obrazie radiologicznym widoczne są tworzące się cysty lub geody. Dochodzi do sklerotyzacji i formacji osteocytów. Następnie zwęża się szpara stawowa co skutkuje bólem i problemami ze sprawnym poruszaniem się.
Najbardziej charakterystycznymi objawami są właśnie dolegliwości bólowe, szczególnie w przypadku gdy jest to ból nasilający się po wysiłku fizycznym a ustający pod okresie spoczynku. Może również występować poranna sztywność. Ponadto powiększenie się obrysów stawów, ich niestabilność oraz ograniczenie ruchomość. Charakterystyczne jest również trzeszczenie w stawach. Może dochodzić do zaników mięśni w obrębie zajętych procesem chorobotwórczym stawów. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa często pojawiają się razem ze zmianami w stawach obwodowych. W badaniach laboratoryjnych, choroba zwyrodnieniowa stawów właściwie się nie ujawnia.